Artifatti Puniċi
Sitt oqbra Puniċi nstabu f ’Liedna Street, datati bejn it-tielet u r-raba’ sekli
B.C. artifatti ta ’Punic misjuba fihom jixhdu li l-abitanti mill-era ta’ Carthaginian kienu jgħixu
fuq din l-art. Il-perjodu ta ’Carthaginian beda bl-attivitajiet tal-Feniċi fil –
Il – Baħar Mediterran spiċċa bl – espansjoni fin – nofsinhar tal – Imperu Ruman.
Għalkemm Malta u l-pajjiżi tal-madwar kienu għaddejjin minn żminijiet iebsa ta ’gwerra, il-Maltin għexu ħajja relattivament għanja dak iż-żmien, l-aktar mill-kultivazzjoni tal-qoton u l-produzzjoni taż-żejt taż-żebbuġa u l-inbid. Ir – Rumani ttrattawna wkoll bħala kolonja bi Stat speċjali.
Mill-artifatti li nstabu fl-oqbra mħaffra f ’Liedna Street wieħed jista’ jgħid li dawk midfuna hemmhekk kienu nies għonja u kellhom pożizzjoni għolja fis-soċjeta tagħhom, u dan juri wkoll li l-Maltin kienu għaddejjin minn perjodu ta ’negozju li qed jiffjorixxi.
Meta mqabbla ma ’oġġetti li jinsabu f’ postijiet oħra tad-dfin, l-artifatti li jinsabu fil-oqbra ta ’Liedna Street juru disinji ta’ livell artistiku għoli. Fil-fatt kien id-disinn tal-fjuri li dawn l-artifatti tat-terrakotta ġew imżejna bih li ta l-isem lil Liedna steet; Liedna hija pjanta rambling b ’weraq attraenti aħdar skur.
Illum dawn l-artifatti huma esebiti għall-pubbliku fil-Mużew tal-Arkeoloġija fi triq ir-Repubblika, il-Belt Valletta (Città Umilissima).
Id-Derivazzjoni tal-isem “Il-Fgura”
Ma hemm l-ebda dokument li jixħet dawl fuq id-derivazzjoni tal-isem “Il-Fgura”. Xi storjografi jsostnu li, f ’nofs it-triq li qasmet iż-żona Fgura fi tnejn, li wasslet minn Ħaż-Żabbar (Città Hompesch) għal Paola, kien hemm salib tal-ġebel, u qrib ħafna tiegħu kien niċċa bl-ikona tal-Madonna tal-Muntanja Karmel. Nies komuni, u passers-by, kienu jirreferu għal din l-ikona bħala l-Figura bil-Malti. Bl-Ingliż setgħu fissru “figure” jew “face”. Hekk kif għadda ż-żmien, kif inhu komuni man-nies madwar id-dinja, il-kelma Figura saret “Il-Fgura”, li tagħti l-isem liż-żona kollha. Illum għadhom jidhru salib tal – ġebel u niċċa, għalkemm mhumiex l – oriġinali, u lanqas m’ huma fl – istess post tal – oriġinali.
Teorija oħra hija possibbli. Xi wħud mill – ewwel nies li marru joqogħdu fiż – żona kienu Għawdxin, li ġew mill – gżira oħt mal – familji u l – bhejjem tagħhom. Żona bejn ta ’Pinu u San Lawrenz f’ Għawdex issejħet il-Fgura. Illum għad hemm sinjal bl-isem “Il-Fgura” biex jindika ż-żona. Xi nies isostnu li l-isem “Fgura” inġieb minn dawn il-Maltin, li b’ hekk taw dan l-isem liż-żona l-ġdida f ’Malta fejn kienu joqogħdu. Għad hemm nies li jgħixu fil-il-Fgura li l-antenati tagħhom kienu fost dawn l-ewwel residenti, li ġew mill-gżira oħt tal-Arċipelagu Malti.
L-Ewwel Knisja
Fl-1788 ċertu Klement Busuttil, wieħed mill-abitanti bikrin tal-il-Fgura moderna, bagħat petizzjoni lill-Gran Mastru ta ’Rohan biex jibni kappella fuq l-istess sit tan-niċċa li kellha l-Ikona tal-Madonna tal-Muntanja Karmel. Il – permess ingħata u l – kappella spiċċat sa l – 1790. Kien miżmum tajjeb ħafna, u n – nies tal – environs kienu kburin ħafna bih.
Għoxrin sena wara, fl – 1810, l – Isqof Mattei ta permess biex jiċċelebra l – quddiesa fil – kappella. Fl-1842 Dun Salv Busuttil, li kien in-neputi ta ’Klement, kabbarha billi żidilha sagrifiċċju.
Id-devozzjoni tal-poplu tal-il-Fgura lejn il-Madonna tal-Muntanja Karmel tmur lura għaż-żmien immemorjali. Maż – żmien, in – nies fil – viċinat saru iktar żelużi, u l – kappella malajr saret żgħira wisq.
Ir – responsabbiltajiet tal – kappella għaddew minn wieħed għall – ieħor fl – istess familja Busuttil. Kollha kemm huma amministrawh tajjeb ħafna, billi pprovdew l – aħjar li setgħu għall – bżonnijiet spiritwali tan – nies. Imbagħad fl – 1945, ir – responsabbiltajiet għaddew f’ idejn Dun Ġużepp Zerafa, qassis li għal seba ’snin, ix – xita jew id – dija, kien jiġi minn Ġdid Raħal biex jiċċelebra l – quddiesa kuljum.
Wara l-gwerra l-Fgura sar post tal-moda fejn tgħix, għax offra ambjent aktar kwiet u aktar ekoloġiku meta mqabbel ma ’dak fil-bliet tal-madwar. Id-djar bdew jagħmlu l-faqqiegħ kullimkien, u l-Gvern Laburista, fl-1955, ħass il-ħtieġa li jwessa’ t-triq li ħadet minn Paola għal Ħaż-Żabbar (Città Hompsech). Il-kappella kienet tajba f ’nofs din it-triq, u kellha titwaqqa’ u tagħmel it-triq għal dan l-iżvilupp. Bħala memento l-poplu tal-il-Fgura bena niċċa ġdida ftit metri biss ’il bogħod mill-post
Il-wasla tal-Patrijiet tal-Karmelitani
L-ordni tal-patrijiet tal-Karmelit waslet Malta fl-1418, saħansitra qabel il-wasla tal-Kavallieri ta ’Malta. Huma stabbilixxew ruħhom f’ “Il-Lunzjata”, fil-limiti tal-ir-Rabat. Minn hemm marru l-Imdina (Città Notabile) u, meta nbniet il-Belt Valletta (Città Umilissima), huma bnew Bażilika u kunvent hemmhekk.
Hekk kif waqgħu bil-wieqfa fil-il-Fgura, il-ħbieb tal-Karmelit bdew ifittxu xi art fejn jibnu knisja ġdida biex jieħdu ħsieb il-popolazzjoni li dak iż-żmien kienet qed tiżdied.
Il-Knisja Parrokkjali
Anglu Camilleri u martu Marianna offrewlhom biċċa art fejn setgħu jibnu knisja ġdida u kunvent. Il – Karmeliti ma tilfu ebda ħin, u bdew jaħdmu mill – ewwel. Il-perit Ġużé D’ Amato fassal il-pjanijiet, li ġew approvati, u beda x-xogħol.
Fl-1948 H.G. Mgr. Michael Gonzi, l-Arċisqof ta ’Malta, bierek it-tqegħid tal-ewwel ġebla. Il – knisja kienet lesta fi żmien sentejn biss. Din ġiet inawgurata fid-19 ta’ Novembru 1950, fil-preżenza ta ’Dr Enrico Mizzi, Prim Ministru ta’ Malta, u mberkin, għal darb’ oħra, minn H.G. Mgr. Michael Gonzi, Arċisqof ta ’Malta. Issa l-Fgura kellha l-knisja sħiħa tagħha. Imma l – abitanti kienu għadhom jiddependu mill – knisja Parrokkjali tal – Ħal Tarxien għal ħafna servizzi spiritwali essenzjali. Din is-sitwazzjoni ntemmet fil-21 ta’ Jannar 1965, meta H.G. Mgr. Michael Gonzi, l-Arċisqof ta ’Malta, ħareġ Digriet li permezz tiegħu twaqqfet knisja parrokkjali fil-il-Fgura. L-ewwel kappillan kien FR. Timoteo Azzopardi, O.Carm.
Hekk kif għaddew is-snin, madankollu, il-Fgura espandiet fl-erba ’direzzjonijiet kollha, biex tmiss lil Bormla (Città Cospicua), Ħaż-Żabbar (Città Hompesch), Paola u Ħal Tarxien. Għaddew ftit snin meta kien evidenti li l – knisja, li kienet inbniet ftit taż – żmien qabel, malajr kienet qed issir inadegwata u żgħira. Għalhekk, il – ħbieb tal – Karmelit kellhom jerġgħu jaħsbu, u jitolbu għall – għajnuna t’ Alla u l – ġenerożita’ tan – nies.
Ix-xogħol fuq il-knisja l-ġdida beda fit-2 ta ’Jannar 1976. Din ġiet fdata f’ idejn il-perit Godfrey Azzopardi. Il-perit Edward Micallef daħal għat-tieni fażi u temm il-proġett fl-1988. Il-knisja l-ġdida ġiet inawgurata solennement u mberkin minn H.G. Mgr. Ġużeppi Mercieca, Arċisqof ta’ Malta, fil-25 ta ’Mejju tal-istess sena.
Is – sorijiet tal – “qalb imbierka tal – Ġesu ’”
Fl-14 ta ’Settembru 1972 grupp ta’ tnax-il soru mill-ordni tal-qalb sagra waslu l-Fgura u marru joqogħdu f ’Liedna Street. F’ dan il – kunvent kellhom kappella żgħira fejn is – sagrament imbierek inżamm b ’mod permanenti, għall – qima tan – nies. Is-sorijiet kienu kisbu permess mill-Arċisqof ta’ Malta. Kienu wkoll isellfu din il – kappella lill – għaqdiet reliġjużi differenti, sabiex ikunu jistgħu jżommu sessjoni tat – talb jew laqgħa fiha
Dawn is – sorijiet kienu t ’għajnuna kbira fil – Komunita `. Huma għenu lin – nies bl – attivitajiet karitatevoli tagħhom, ħadu ħsieb it – tfal waqt li l – ġenituri tagħhom kienu fil – knisja għal xi funzjoni reliġjuża, żaru u għenu lin – nies xjuħ. Huma għenu wkoll f’ kampanji ta ’assistenza soċjali, u fiċ-Ċentru ta’ riabilitazzjoni f ’Kordin. Fil-kunvent is-sorijiet bnew librerija ta’ self, li kienet pjuttost mgħammra tajjeb b ’kotba tal-qari u materjal ieħor tal-qari għat-tfal żgħar. Din kienet tissejjaħ il – “Librerija tas-self DUCHESNE”. Issa wasal iż-żmien li s-sorijiet tal-qalb sagra ħallew il-Fgura. Il-kunvent tagħhom, f’ Liedna Street, illum qed jintuża bħala refuġju u kenn għall-immigranti irregolari.
Ċentri ta ’katekiżmu Kattoliku (M.U.S.E.U.M.)
Qabel it-tieni Gwerra Dinjija, irġiel mit-Taqsima Tarxien tad-duttrina Society of Christian (M.U.S.E.U.M.) kienu jiġu l-Fgura biex jagħtu lezzjonijiet tad-duttrina Kattolika lill-ftit tfal li kienu jgħixu fil-il-Fgura dak iż-żmien
Meta ntemmet il-gwerra n-numru ta ’tfal beda jiżdied b’ rata mgħaġġla madwar il-Gżejjer Maltin; u ħafna aktar fil-il-Fgura, li beda jattira familji ġodda. Il – katekeżi ngħatat f ’żewġ kmamar żgħar; imma malajr inħass il – bżonn li jinstabu postijiet akbar, u s – Soċjeta xtrat il – bini kollu li kien jinkludi ż – żewġ kmamar li kienu ntużaw sa dak iż – żmien. Dan iċ – ċentru kien f’ 60 triq Karmel. Wara xi żmien l-għalliema tal-katiċiżmu minn iż-Żejtun (Città Beland) ħadu post dawk minn Ħal Tarxien.
Madankollu, dan solva l-problema b ’mod temporanju biss, minħabba li n-numru ta’ tfal fil-Fgura baqa ’jiżdied b’ mod fenominali. Għalhekk, instab post ġdid, meta s – Society xtrat ċatt fit – triq Dun Ġorġ Preca. Din iċ – ċatta kellha iktar kmamar u sala mdaqqsa għall – kappella.
Imma malajr irriżulta li ma kienx biżżejjed għall – bżonnijiet tat – tfal. Minbarra li tagħti lit-tfal formazzjoni reliġjuża, is-Soċjeta ’tad-duttrina Kristjana tippremja lilha nfisha billi tagħtihom trobbija olistika. It-tfal għandhom jilagħbu ma’ xulxin u jiltaqgħu informalment biex jagħmlu ħbieb u jgħinu lil xulxin f’ atmosfera rilassata. Biex tissodisfa dawn il – bżonnijiet, is – sezzjoni Fgura xtrat xi art, pjuttost qrib il – knisja parrokkjali, u bnietha bil – ħsieb tal – eżigenzi tat – tfal. Dan il-bini l-ġdid jinsab fit-triq White friars.
Fgura għandu wkoll is – sezzjoni femminili tad – duttrina Society of Christian. L-ewwel post fejn l-għalliema tal-katiċiżmu kienu jagħtu lezzjonijiet fid-duttrina Kattolika lill-bniet kien ċatt żgħir, fl-ewwel sular, fi triq White friars. Fl-1990 is-Soċjeta ddeċidiet li tixtri dar pjuttost kbira fi triq il-Kampanella, fejn is-sezzjoni għad trid tinstab illum. Din id – dar toffri iktar spazju għal attivitajiet, minbarra t – tagħlim tad – duttrina Kattolika.
Monumenti u Ġonna
Fil-Pjazza George Stevens hemm monument lil George Stevens, awtur Malti u membru Fundatur tal-Maltija Letterarja Għaqda. Il-monument huwa x-xogħol artistiku tal-iskultur Alfred Camilleri Cauchi, li jgħix u jaħdem fil-Fgura. Inbena fil-kwadru fis-6 ta ’Settembru 1986.
Kaxxa oħra hija fil-fatt ġnien pubbliku msemmi għal Reggie Miller, il-Fundatur tal-General Workers ’Union. Dan il-ġnien ġie inawgurat fit-28 ta’ Marzu 1976. L-Onor Sur lorry Sant, MP, Ministru tax-Xogħlijiet pubbliċi fl-Amministrazzjoni tal-Partit Laburista ta ’Malta ta’ dak iż-żmien, żvela plakka kommemorattiva, li ġiet imbierka mill-Priest Parrokkjali ta ’Fgura, Rev. FR. Timoteo Azzopardi, O.Carm. Dan il-ġnien ingħata wiċċ-lift fl-1996. Fuq il-lemin fin-nofs tagħha hemm statwa meraviljuża, li turi l-Madonna tal-Muntanja Karmel, ix-xogħol mill-ġdid ta’ Alfred Camilleri Cauchi.
L-inawgurazzjoni ta ’ġnien pubbliku ieħor saret f’ Marzu 2000, u kienet iddedikata lil Patri Redent Gauci – Patri Carmelite li kien membru ta ’l-ewwel Komunita li l-ordni Carmelite bagħtet lill-Fgura. Patri Gauci, aktar tard, inħatar Isqof titolari tal-Mawritanja.
Il-Kunsill Ċiviku tal-Fgura
Dwar l-inizjattiva ta ’FR. Clement Caruana, O.Carm., Kunsill ċiviku twaqqaf fl-20 ta’ Novembru 1962. Dawn il-Kunsilli ċiviċi ġew rikonoxxuti mill-Gvern, u l-funzjoni tagħhom kienet li japplikaw għall-Gvern bi proġetti biex itejbu l-għajxien tal-poplu tar-raħal.
L-ewwel President tal-Kunsill ċiviku Fgura kien is-Sur Carmelo Attard, il-Kap tal-iskola primarja Fgura, u s-Segretarju kien is-Sur George Lewis. Il-Kunsill Fgura dalwaqt affilja mal-Konfederazzjoni Maltija tal-Kunsilli ċiviċi, u dan ippermettielu jaħdem aktar iebes u aħjar għall-iżvilupp u l-progress tal-Fgura.
Fost in-nies li ddedikaw ħajjithom biex jaħdmu għall-Fgura, fil-Kunsill, jissemmew b ’mod speċjali s-Sur Anthony P. Bilocca u s-Sur Nazzareno Farrugia, membru tas-Society of Christian doctrine (M.U.S.E.U.M.).
Illum Fgura hija belt moderna u żviluppata. Kummerċjalment, hija awtosuffiċjenti, b ’kull tip ta’ ħwienet u negozji. F ’dawn l-aħħar ħamsin sena l-Fgura żviluppa malajr; u minn art okkupata minn ftit residenti, żviluppa f’ żona residenzjali densa, il-popolazzjoni tiegħu laħqet it-12,000 marka. In-nies tal-Fgura jgħixu f ’toroq spazjużi ġodda, jistgħu jirrilassaw fi pjazez u ġonna pubbliċi, u bini kummerċjali modern jieħu ħsieb il-ħtiġijiet kollha tagħhom.
Skejjel
Immedjatament wara t-tmiem tat-tieni Gwerra Dinjija, fl-1944, Dun Ġużepp Zerafa, l-istess wieħed li kien inkarigat mill-kappella tal-Madonna tal-Muntanja Karmel, ħa l-inizjattiva u applika għand id-Direttur tal-Edukazzjoni, is-Sur Brennan, biex jiftaħ skola fil-Fgura. Ingħata permess, u d-Direttur tal-Edukazzjoni awtorizza lis-Sur E.B.Vella biex jiftaħ l-iskola.
Hekk kif għadda ż – żmien, in – numru tat – tfal tant żdied li l – amministraturi tal – iskola kellhom jehmżu maġisonetta u garaxx ieħor magħha. Imma malajr in – nies tal – Fgura bdew iħossu l – bżonn li jkollhom skola moderna, mimlija arja u xierqa għal uliedhom. L-Assoċjazzjoni tal-għalliema prinċipali tal-iskola bagħtet petizzjoni f ’dan ir-rigward lill-Gvern.
Id – Direttur tal – Edukazzjoni aċċetta, u dalwaqt inbniet skola ġdida u mill – isbaħ, fi triq Carmel. Kienet skola b ’sular wieħed, imdawra bil – ġonna. Il-klassijiet tagħha huma mogħnija sew u mixgħula. Iktar tard ġie miżjud maħżen ieħor. Għandha sala pjuttost kbira fejn it-tfal jistgħu jagħmlu reċti u wirjiet oħra. Għandha wkoll btieħi kbar fejn it-tfal jistgħu jilagħbu matul il-lezzjonijiet tar-rikreazzjoni u tal-edukazzjoni fiżika.
Bastjuni tal-Kottonera
Nikola Cotoner, wieħed mill-Grandmasters tal-Kavallieri tal-ordni ta ’San Ġwann, ħakem fuq il-Gżejjer Maltin mill-1663 sal-1680. Matul dawn is-sbatax-il sena ħadem ħafna biex itejjeb il-prestiġju tal-ordni u jħalli patrimonju meraviljuż għall-ġid.
Hu ordna l-kisi fl-irħam tal-ġewwieni tal-katidral ta ’San Ġwann fil-Belt Valletta. Hu inkariga wkoll lil Mattia Preti, wieħed mill – iktar pitturi famużi fi żmienu, biex isemmi l – katidral b’ pitturi fuq temi Bibliċi.
Madankollu, aħna l-Maltin, speċjalment in-nies li jgħixu fin-nofsinhar ta ’Malta u fiż-żona tal-port, nassoċjaw in-nannu Cotoner mal-bini tal-meravilji u nimponu bastjuni li jiċċirkondaw u jdawru fihom it-tlett ibliet: Bormla, Birgu u Isla.
Parti minn dawn il-bastjuni tifforma l-konfini li jissepara l-Fgura minn Bormla, b ’Fgura li tinsab fuq in-naħa ta’ barra ta ’dawn il-ħitan meraviljużi.
Il-bini ta ’dawn il-bastjuni kien fdat f’ idejn l-inġinier Maurizio Valperga, li dak iż-żmien kien fis-servizz tad-Duka ta’ Savoia. Il-Grandmaster Cotoner introduċa taxxa fuq il-beni biex jiffinanzja l-proġett, li kienet verament meħtieġa jekk Malta kellha tiġi attakkata, kif kienet għamlet il-Gżira matul l-Assedju l-kbir tal-1565.
Il-Granmastru poġġa l-ewwel ġebla f’ Awwissu 1670, u l-bastjuni nbnew ġebla fuq pedamenti fil – livell tat-toroq. Illum huma attrazzjoni turistika meraviljuża.
Triq il-Karmnu (Triq Karmel)
Triq Carmel hija waħda mill – eqdem toroq f ’Fgura. Fil-passat hija ppreżentat tnaqqis qasir fin-nies li jmorru minn Bulebel għal Ħaż-Żabbar, u b’ hekk evitat Raħal Ġdid.
It-triq għadha ttimbrata bi rziezet u djar, li l-arkitettura tagħhom tfakkar fis-snin li għaddew. Madankollu, illum ħafna minn dawn id – djar antiki taw it – triq għal bini ġdid u iktar modern, u b’ hekk ippreżentaw taħlita tal – antik mal – ġdid. It-triq fiha wkoll xi intrapriżi kummerċjali ġodda.
L-isem “Carmel Street” irid jiġi min-niċċa antika li kienet tospita l-ikona tal-Madonna tal-Muntanja Carmel, li kienet fl-aħħar tat-triq, qabel ma qasmet ma ’triq Hompesch.
Sqaq Rjallu (Rjallu Lane)
Sqaq Rjallu hija l-unika karreġġata li jifdal fl-Fgura, li tgħaqqad it-triq Ħaż-Żabbar mat-triq Mater Boni Consilii.
Wied Blandun
Għalkemm ir-raħal ta ’Fgura huwa fil-biċċa l-kbira residenzjali u kummerċjali wieħed xorta jista’ jsib biċċa art li kellha tgawdi n-natura – il-Wied ta ’Blandun, magħruf bħala Wied Blandun.
Madwar mitt sena ilu Wied Blandun kien kaċċa fantastika tan – natura. Sfortunatament, ħafna minnha ttieħdet għall-iżvilupp residenzjali. Minkejja dan, mhux kulħadd jintilef. Wieħed għadu jista ’jammira siġar, ħitan tal-ġebel, pjanti u formazzjonijiet ta’ nixxigħat tal-ilma, speċjalment wara x-xita.
Dan l-aħħar jidher li kien hemm xi ħsieb ġdid, u l-awtoritajiet bdew proġett ta ’afforestazzjoni fiż-żona.